Marian Józef Przyałgowski (1883-1945), mąż Eugenii.

Marian Józef Przyałgowski (1883-1945), mąż Eugenii.

Szukając informacji o Eugenii Sienkiewicz – Przyałgowskiej znalazłem blog poświęcony dorpatczykom, czyli Polakom studiującym na rosyjskim Uniwersytecie Dorpackim w latach 1802-1918. Jednym z owych dorpatczyków był właśnie Marian Józef Przyałgowski, mąż Eugenii.

Autor bloga, p. Grzegorz Błaszczyk, prosił o pomoc w zbieraniu informacji o tych studentach i ich losach. Przekazałem mu informacje o Eugenii, zaś w rewanżu otrzymałem notkę biograficzną o Marianie Józefie. Poniżej treść tej notki, nieco „wygładzona” tak, by łatwiej się ją czytało.

Przyjałgowski [też Przyałgowski]  Marian Józef h. Dołęga (6 (18) II 1883-25 VI 1945). Lekarz, urzędnik lekarski. Urodzony w  Kownie. Rodzina szlachecka ze Żmudzi, której nazwisko pochodzi od Przyjałgowa (itp.), okolicy szlacheckiej w pow. telszewskim. Przodkiem rodziny był Adam Andrzej, który był prapraprapradziadem Mariana. Marian Przyalgowski to syn Juliana Władysława, szlachcica, katolika i Antoniny Wiktorii Mikulicz. Miał brata Edwarda Feliksa (ur. 1881). Gimnazjum ukończył w Kownie. Studiował prawo na Uniwersytecie w Petersburgu w latach 1901-1902 i medycynę w Juriewie w 1902-1908 (dyplom z 16 grudnia 1908). Do 1923 r. przebywał w ZSRR, do Polski wrócił w maju tegoż roku. Od października 1918 do września 1921 służył w „wojsku rosyjskim” jako lekarz wojskowy (zapewne chodzi o Armię Czerwoną). W 1924 r. był pomocnikiem lekarza w Komisariacie Rządu m. st. Wilna. Potem robił karierę w Urzędzie Delegata Rządu [Polskiego] w Wilnie: w latach 1925-1928 był urzędnikiem. 1 stycznia 1925 r. został mianowany prow[izorycznym] urzędnikiem VII st[opnia] sł[użbowego], przedtem miał VIII stopień. Od 1 lipca 1928 r. [nominacja z 30 czerwca] był [prowizorycznym] inspektorem lekarskim w Urzędzie Wojewódzkim. 10 lipca 1930 r. stał się pełnoprawnym inspektorem lekarskim. Mieszkał w Wilnie, ul. Brzeg Antokolski 10 (później Antokolska – Nadbrzeżna). Pracował w Urzędzie Wojewódzkim Wileńskim jako lekarz szkolny w Szarłach Królowych. W 1931 r. należał do założycieli Wileńskiego Komitetu do Zwalczania Raka, został wybrany wiceprezesem (1936), potem był sekretarzem. W 1932 r. odbył kurs obrony przeciwgazowej w Wilnie. Najpewniej wtedy pracował w Czteroletniej Szkole Handlowej Męskiej w Wilnie na stanowisku lekarza szkolnego. W tym roku uzyskał prawo praktyki lekarskiej w Polsce. W 1933 r. pracował w Wydziale Zdrowia w Urzędzie Wojewódzkim w Wilnie w charakterze urzędnika lekarskiego. Później (w 1936 r.) pracował w Wydziale Pracy, Opieki i Zdrowia w tym Urzędzie. Zapewne zmarł i został pochowany na cmentarzu parafialnym św. Piotra i Pawła [w każdym razie mieszkał w tej parafii], obecnie to Saulės kapinės [Cmentarz Słoneczny, od obecnej nazwy ulicy przy której się znajduje]. Był członkiem Związku Lekarzy Państwa Polskiego i Wileńsko-Nowogródzkiej Izby Lekarskiej, gdzie w karcie rejestracyjnej określił się jako Polak i katolik. Nie notowano go w spisach lekarzy od 1948 r. Ożenił się z Eugenią Sienkiewicz (ur. 1891). 

Źródła: AA 18830; AAN, Prezydium Rady Ministrów. Spis kart ewidencyjnych, nr 124; „Dziennik Urzędowy MSW”, 1925 nr 1 s. 39; 1928 nr 3 s. 73; 1930 nr 14 s. 646; EAA, F 402-12-62 (immatrykulacjka); LCVA, F 167-1-14 k. 72; F 172-5-741 (akta Kuratorium Okręgu Szkolnego Wileńskiego); LS 1902 s. 37; LVIA, F 391-11-108 k. 3-4 (genealogia rodziny, tamże genealogie innych gałęzi tej rodziny); Rocznik Lekarski RP na 1933/34 r., kol.1005, 1014, 1026; Rocznik Lekarski RP na 1936 r., kol. 1477, 1490. Literatura: Bednarski, Polacy na Wydziale Lekarskim (2005), s. 160 (nic nowego); Supady, Organizacje, s. 29-30; Tyla, Lietuviai, s. 138 nr 939; Wajda, s. 50-51, 54-55 (podpisy), 330.

Autor notatki nie wiedział wówczas, gdzie Marian Przyałgowski był pochowany. Dzisiaj wiemy, że na cmentarzu Antokolskim, czyli obecnie Słonecznym. Jest pochowany razem z teściem, Stanisławem Sienkiewiczem, obok żony Eugenii.

Doktor Marian Przyałgowski. zm. 25.VI.1945 w wieku 59 lat.

W tekście oraz na zdjęciu tytułowym portrety Mariana Przyałgowskiego namalowane przez jego żonę, Eugenię Sienkiewicz-Przyałgowską. Prace pochodzą z Muzeum Sztuki Litwy.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Powrót na górę