
- przez Karol Sienkiewicz
Jacek Sienkiewicz z Olsztyna posiada w swoich zasobach niezmiernie cenną pamiątkę, mianowicie oświadczenie wywodowe podpisane osobiście przez Stefana Sienkiewicza.
To bardzo ważny dokument, zaś jego znaczenie wynika z tego, że dotyczy on nie tylko bezpośrednich przodków Jacka, ale wszystkich Sienkiewiczów pochodzących od Teodora-Piotra, zatem również mnie.
A do tego został podpisany osobiście przez Stefana Sienkiewicza. Mamy zatem autograf naszego przodka sprzed 200 lat!
Dokument ów został sporządzony 27 czerwca 1819 r. i prawdopodobnie był podstawą do opracowania wywodu datowanego na 15 lipca 1819 r., o którym już wspominałem i który można pobrać w zakładce DOKUMENTY (po prawej stronie). To był chyba tzw. dokument przyjemczo familijny.
Jego zasadnicza treść jest zbieżna ze znanymi nam już urzędowymi wywodami z 1810 r., 1819 r. i 1820 r. Ale i tak warto się przyjrzeć bliżej temu dokumentowi. A zaczyna się pięknie (chociaż niektórych słów nie odczytałem), wszystko w jednym zdaniu:
Ja, Stefan Chorąży byłych Wojsk Polskich, syn Matusza a wnuk Jerzego po Janie Jakubowiczu idący /herbu Wenda/ Sienkiewicz, niżej własną ręką piszący się (…… a liter?) za wszystkich Familii mojej Stryjecznych braci ręcząc się, czynię wiadomo i jawnie zeznaję tym moim dobrowolnym (…) i w żaden sposób (…) nie mogącym (…) licznym na wieczne czasy ułożyć i trwać mającym dokumentem w Imć Panom: Teodorowi z potomstwem, Wincentym, Tadeuszem i Mikołajem, – Gabrielowi z potomstwem, Eliaszem, Hilarym i Franciszkiem, Synom Andrzeja oraz ich rodzonemu Synowcowi Franciszkowi, Synom Hieronima Andrzejowicza tudzież Leonowi z Synami Janem, Andrzejem, u Onufrym, – Jerzemu z Synami Janem i Mikołajem, Synom Jana, Stefanowi, Synowi Bazylego, – Janowi z Synem Kazimierzem, Augustynowi z potomstwem, Eliaszem mającym Syna Alexandra, Mikołajem i Dominikiem, Andrzejowi i Teodorowi z potomstwem Michałem i Augustynem, Synom Stefana, a Piotrowi z potomstwem Stefanem y Janem Synowi Szymona, a wszystkim wnukom Teodora z Michała Jakubowicza idącym ze stryjecznych stryjecznym Braciom moim Sienkiewiczom wydanym na to: że pierwszy imienia tego przodek Piotr Sienkiewicz w powiecie oszmiańskim zaszczycony rodowitością prerogatyw szlacheckich y osiadłością ziemską za przywilejem Najjaśniejszego Władysława IV w roku 1639 (…) 18 był obdarowany woźniactwa powiatowego Generalstwem, jak o tym upewnia tenże przywilej Królewski 1640 Januara 11 w ziemstwie oszmiańskim sądownie oblatowany, po którym jak się uważać może, że współczesności (…).
Tak wygląda pierwsza strona:

Potem następuje znany już nam opis synów Piotra (właściwie Teodora-Piotra), czyli Zygmunta i Jakuba oraz ich dalszych potomków.
Z tego początkowego fragmentu jasno wynika, że Stefan oświadczenie to sporządził dla swoich krewnych, w tym Gabriela i jego syna Hilarego. Przypomnę, że ów Hilary, miał syna również Hilarego (jego córką była Kamila Sienkiewicz) oraz syna Stanisława (pradziadka Jacka Sienkiewicza). Zatem jasne jest, dlaczego akurat w rodzinie Jacka zachował się ten dokument.
Bardzo ciekawa jest też informacja, że Stefan był chorążym dawnych wojsk polskich, zatem pełnił tę funkcję jeszcze przed rozbiorami. Był to wówczas najniższy stopień oficerski.
Na końcu dokumentu zawarte są oświadczenia i zapewnienia Stefana, że to wszystko prawda i że poświadczy jak będzie musiał:
(…) podpisawszy własną moją ręką przyznaniem osobistym stwierdzić y upoważnić obowiązuję się. Dan 1819 miesiąca Junij 27 w Wilnie.
Prawdopodobnie list ten był podstawą wywodu datowanego na 5.07.1819 r.
A na koniec rarytas: autograf Stefana!
Cały dokument zamieściłem w folderze DOKUMENTY.