Pamiątki po Rutgerze Aschebergu. Nowe nabytki

Okoliczność, że Rutger Ascheberg był osobą publiczną, ważną i znaną w swoich czasach, prowokuje od razu pomysł by zdobyć pamiątki z nim związane. Najcenniejsze byłyby to dotyczące bezpośrednio jego osoby. Ale jak to zrobić?

Już jakiś czas temu udało mi się kupić plan bitwy pod Gołębiem, na którym wymieniony był Rutger Ascheberg jako dowódca jednego z oddziałów. Opisałem ten zakup tutaj >>. Ale miałem ciągle niedosyt – grafika niby z epoki ale z drugiej strony nie do końca było to pewne, a sam Rutger był tylko wymieniony na liście dowódców. Szukałem więc dalej. A że stare przysłowie mówi „szukajcie a znajdziecie” to i mnie się poszczęściło.

Poszukiwania swoje skoncentrowałem na szwedzkich stronach internetowych – wszak Rutger Ascheberg był Szwedem, pełnił najwyższe funkcje w tym kraju, coś jak nasz Stefan Czarniecki. Musiało coś po nim pozostać. I pozostało: w szwedzkich antykwariatach udało mi się kupić biografię Rutgera z 1805 r. oraz wydrukowaną przez niego w 1691 r. ulotkę dotyczącą pogrzebu żony. Rarytasy!

Książka

Autorem książki jest Swen Lagerbring, szwedzki profesor historii. Tytułu nie potrafię na razie przetłumaczyć w całości, ale jest to coś w rodzaju „Życie generalnego gubernatora i feldmarszałka hrabiego Rutgera von Ascheberga”. Książka została wydana w 1805 r. Jest to drugie wydanie tej pozycji, pierwsze pochodziło z 1751 r.

Zawartość to głównie życiorys Rutgera, ułożony latami jego życia i działalności. Sporo miejsca poświęcono jego aktywności podczas „potopu szwedzkiego” –  wśród nazwisk rozpoznaję m.in. Stefana Czarneckiego (z którym Rutger starł się pod Chojnicami) zaś wśród wymienianych miejscowości Gołąb (pisałem o tej bitwie tutaj >>). Na końcu znajduje się drzewo genealogiczne Rutgera. Szkoda tylko, że nie ma w niej żadnego jego wizerunku.

To bardzo ciekawa pozycja i z radością odkładam ją na półkę z moją kolekcją pamiątek.

Ulotka

Jednak prawdziwym skarbem jest ulotka wydrukowana jeszcze za życia Rutgera w 1691 r.! Sam Rutger zmarł dwa lata później, w 1693 r. Zatem z pewnością ulotka ta pamięta czasy von Ascheberga. Super!

To niewielka (nieco mniejsza niż format A5) ulotka, zadrukowana dwustronnie, pochodząca z jakiegoś większego bloku. Wydrukowana została w drukarni Jönsa Rahma w Göteborgu.

Na pierwszej stronie widnieje informacja o pogrzebie żony Rutgera von Ascheberg – Magdaleny Eleonory von Buseck.

Treść udało mi się przetłumaczyć mniej więcej tak (bardzo luźne tłumaczenie):

Walczący z żalem pragnie zapewnić zwycięski gubernator i marszałek pan hrabia Rutger von Ascheberg, ku wiecznej miłości Jego Ekscelencji, że wysoko urodzona, teraz bardziej błogosławiona hrabina, Magdalena Eleonora odeszła i została pochowana w Göteborgu 9 sierpnia 1691 roku.

Ulotka dotyczy więc pogrzebu żony Rutgera – Magdaleny Eleonory. Wiemy jednak, że zmarła ona 9 czerwca 1690 r. w Malmo. Sądzę, że chodziło o jej pochówek w prezbiterium Kościoła Niemieckiego, które Rutger kilka lat wcześniej ufundował. Pochowana tam została właśnie m.in. Eleonora. Podczas wizyty w tym kościele widziałem miejsce jej pochówku.

Na odwrocie zaś znajduje się wiersz o tematyce pogrzebowej związanej ze śmiercią autorstwa Petrusa Starcheliusa.

Uważam, że to niezmierne ciekawy artefakt. O tyle rzadki, że wg strony antykwariatu, gdzie kupiłem ten druczek, dostępne tylko w jednej bibliotece w Östersund.