Wg ustaleń genealoga Jerzy Sienkiewicz miał z Heleną Janowicz pięciu (wywody mówią o trzech) synów: Mateusza, Józefa (ur. 6.03.1719 r. w Kiejdanach), Stanisława (ur. 3.05.1725 r. w Kiejdanach), Franciszka i Jana. Naszym przodkiem jest Mateusz Sienkiewicz. Istnienie Franciszka i Józefa (o czym donosi informacja od specjalisty w Wilna) wynika zapewne z tzw. schematów wywodowych (o nich napiszę za jakiś czas).
Wywód z 1810 r. o Mateuszu pisze tak:
(…Jerzy…) Mateusza spłodził, y temu szachownicę gruntu nazwanego Klin z ogrodami i sianożącią z obowiązkiem dochowania żony, jego matki oraz córek testamentem w roku 1740 Grudnia 29 w Grodziewszczyźnie sporządzonym, niewymieniając imion dalszych starszych synów do władania oddał; o czem przekonał wypis z Ksiąg Ziemskich Powiatu Oszmiańskiego, roku 1795 Februanyi (lutego) 23 wyjęty.
Wywód z 1820 r. Mateusza opisuje tak samo:
(…Jerzy…) między innym potomstwem synów trzech Mateusza, Stanisława i Józefa Sienkiewiczów na świat wydał, z nich Mateuszowi Szachownicę Gruntu nazwanego Klin, z obowiązkiem dochowania żony, a jego Matki oraz córek, testamentem roku 1740 Grudnia 29 w Grodziewszczyźnie sporządzonym, niewymieniając imion dalszych starszych Synów do władania oddał; o czem przekonał wypis z Ksiąg Ziemskich Powiatu Oszmiańskiego, roku 1795 Februanyi (lutego) 23 wyjęty.
Zbieżność między tymi dwoma dokumentami wynika z tego, że wywodziła się ta sama linia Sienkiewiczów.
Nieco inną wiedzę posiadali Sienkiewiczowie, którzy wywodzili się w 1819 r. Wywód tak wspomina o Mateuszu:
(…) między licznym płci obojga potomstwem spłodził synów trzech Józefa, Stanisława i Mateusza, z których najmłodszemu Mateuszowi Sienkiewiczowi (..?) obręb Klin w owym majątku Grodzewszczyźnie prosto jemu jednemu testamentem swym 1740 grudnia 29 w ziemstwie oszmiańskim oblatowanym zapisał y postąpił.
Co wynika z tych wywodów? Otóż Jan zmarł gdzieś pod koniec 1740 r. lub na początku 1741 r., po testamencie. Miał kilkoro dzieci, z czego najstarszymi synami byli Józef i Stanisław. Wywody z 1810 i 1820 r. podają ich daty urodzin – odpowiednio 6 marca 1719 r. i 3 maja 1726 r. Wywodzący się Sienkiewiczowie mieli ich metryki, stąd znamy daty. Ale oznacza to, że Mateusz urodził się około 1728 r., czyli powiedzmy dwa lata po poprzednim bracie.
Ojciec z jakiegoś powodu pominął w testamencie starszych synów i część majątku (ów Klin) przekazał Mateuszowi. Ale nałożył na niego obowiązek troski o matkę i siostry. To było dość powszechne rozwiązanie.
Zdjęcia tytułowe (karczma) i w tekście zrobiłem kilka dni temu z Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu. Czy tak wyglądały też dworki i chaty na litewskiej wsi w połowie XVIII wieku? Czy w majątku Klin stały podobne zabudowania? Jakieś wspólne elementy na pewno były…
