Po kilku latach wracam do osoby Tadeusza Bortnowskiego, zwanego w Argentynie Tadeo. Ostatni wpis w blogu o nim pochodzi z 2019 r. Wspominam tam m.in. o działalności filmowej Tadeusza. Dzisiejszy wpis też będzie dotyczył tego aspektu jego aktywności w Argentynie. Pokażę w nim filmy Tadeusza Bortnowskiego.
Tadeusz Bortnowski to syn Marii z Sienkiewiczów Bortnowskiej (1901-1977), czyli starszej siostry mojego dziadka Kazimierza (1903-1966). O tych powiązaniach pisałem już kilkakrotnie, np. tutaj >>>> Dla porządku wspominam jednak o tym, ponieważ – jak się okazuje – w Argentynie nie wszyscy wierzą na nasze pokrewieństwo. No cóż, fakty mówią same za siebie.
Sucesos Argentinos
W wywiadzie z 1992 r., pokazanym w tym wpisie >>>>, Tadeo powiedział:
Zostałem głównym dyrektorem największego w Ameryce Południowej tygodnika filmowego „Sucesos Argentinos” – to coś podobnego jak nasza Polska Kronika Filmowa, tylko obszerniejsza.
Podążyłem tym tropem. Według argentyńskiej Wikipedii „Sucesos Argentinos” to pierwszy argentyński program informacyjny, powstały w 1938 r. Działał rzeczywiście jak znana starszemu pokoleniu PKF – filmy Sucesos wyświetlane były w kinach na początku każdego seansu filmowego. Firma swoją działalność zakończyła w 1972 r.
Wikipedia podaje także takie informacje:
Serial telewizyjny Visionario wyprodukowany przez Ministerstwo Kultury Narodu i wyemitowany przez Channel 7 Argentina, prezentujący w 2003 roku dokument „Suceso/Sucesos, la historia de los „Sucesos Argentinos” (…) obejmuje historię dziennika, z uwzględnieniem aspektów technicznych i formy dystrybucji. Narratorami byli twórcy Sucesos Argentinos: Tadeo Bortnowski, dyrektor artystyczny techniczny w latach 1948-1972 (…).
Bez większych problemów znalazłem ten film w serwisie YouTube. Istotnie, Tadeo Bortnowski jest jednym z bohaterów filmu. Link tutaj:
Sucesos Argentinos – Programa TV 2003
Notrus Film
W tym samym wywiadzie z 1992 r. Bortnowski powiedział:
Od 1972 r. prowadzę własną firmę filmową w centrum Buenos Aires.
Podjąłem również ten trop i ustaliłem, że firma Tadeo nazywała się Notrus Film. Dzięki temu znalazłem niemalże kopalnię filmów autorstwa Tadeo Bortnowskiego. Są one bowiem przechowywane i udostępniane przez firmę LUMITON, zajmującą się dokumentowaniem kinematografii argentyńskiej. Link to filmów Tadeo jest tutaj >>> oraz poniżej – żeby przejść do kolejnych pozycji należy kliknąć z miniaturki z numerami po prawej lub lewej stronie ekranu. Link prowadzi do filmu numer 8639.
Kilka z tych filmów obejrzałem. To produkcje krótkometrażowe, pokazujące różne, czasami zwykłe a czasami niezwykłe, aspekty życia w Argentynie w latach 70tych i 80tych. Taka kronika filmowa.
Działalność Notrus Film tak została opisana po śmierci Tadeo:
Po zakończeniu działalności w Sucesos Argentinos założył firmę producencką Notrus Film i wyróżniał się wartościowymi z kulturowego punktu widzenia produkcjami, takimi jak film dokumentalny Borges, południowoamerykański cel podróży , w którym wystąpił słynny pisarz nakręcony w 1975 roku.
Jako zdjęcie tytułowe kadr z króciutkiego (ale wartego zobaczenia) filmu o Tadeo dostępnego tutaj (z napisami po angielsku) >>>>
Przyjemnego oglądania!